DNEVNIK ZABLUDA
Piše Slobodan Maldini
BOMBARDOVANJE I URBANA REKONSTRUKCIJA
Tokom istorije
Beograd je više puta bombardovan. Uvek je to bilo na proleće. I ovog
proleća sećamo se razaranja koja su naneta prestonici i drugim našim gradovima
tokom proteklih ratova. Nakon rušenja, usledile su urbanističke rekonstrukcije.
Urbana rekonstrukcija je obnavljanje gradova nakon
uništenja. Ovim postupkom gradu se ponovo vraćaju funkcije koje je izgubio u
razaranju: normalno funkcionisanje saobraćajne i druge infrastrukture,
oplemenjuju se degradirani prostori, uklanjaju srušeni objekti, a umesto njih gradi
se savremena arhitektura. Posle Drugog svetskog rata Mnogi evropski gradovi
izvršili su urbanu rekonstrukciju.
Beograd je
više puta obnavljan, jer je tokom istorije nebrojeno puta rušen. U 20. veku
bombardovan je 1941., 1944. i 1999. Nemačka avijacija bombardovala je Beograd
6. aprila1941. Tada je poginulo 2.274 ljudi, porušeno 627 a veoma oštećeno 1601
zgrada. U bombardovanju su razrušeni kulturni spomenici: Stari dvor arhitekte Aleksandra
Bugarskog i Vaznesenjska crkva u kojoj je bilo vernika. Spaljena je Narodna
biblioteka sa preko 300.000 knjiga i srednjovekovnih spisa neprocenjive
vrednosti. Za vreme rata anglo-američke snage bombardovale su Beograd 11
puta. Tokom uskršnjeg bombardovanja 1944. poginulo je oko 3.000 civila u
Beogradu i 1.200 u Zemunu. Pogođene su Palata Albanija arhitekte Prljevića, Pošta
br.2 Momira Korunovića, Terazije, Tehnički i Pravni fakultet, bolnice,
humanitarne institucije i crkve. Operacija NATO bombardovanja SR Jugoslavije "Milosrdni
anđeo" trajala je od 24. marta do 10. juna 1999. Procenjuje se da je tada
poginulo između 1.200 i 2.500 ljudi. Uništeni su mnogi značajni objekti: zgrada
Generalštaba arhitekte Nikole Dobrovića (na slici), komanda Ratnog
vazduhoplovstva u Zemunu arhitekte Dragiše Brašovana, zgrada MUP-a Srbije
arhitekte Ivana Antića, zgrada RTS-a, Avalski toranj arhitekte Uglješe Bogunovića
i dr.
Kao i mnogi gradovi u Srbiji, Beograd je nakon ratnih razaranja bio suočen
sa urbanističkom obnovom. Međutim, iako svaka ovakva intervencija u urbanim
sredinama predstavlja rezult analiza i osmišljenih namera, Beograd do danas
nije doživeo temeljnu urbanu rekonstrukciju. Svi pokušaji "urbo reciklaže"
završili su se parcijalnim i nepotpunim kratkoročnim intervencijama u prostoru.
Beograd i danas sadrži prostore devastirane od posledica ratova. 15 godina
posle NATO bombardovanja, grad nije obnovio značajne srušene zgrade. I danas u
centru grada leže brojna oštećena zdanja koja čekaju na rekonstrukciju.
No comments:
Post a Comment