Slobodan Maldini: Jezik i ksenofobija

Dnevnik zabluda

Jezik i ksenofobija

Piše Slobodan Maldini

Što se više približavamo Evropi, to nam ona sve više pokazuje svoje pravo lice. Još uvek se sećam hilljada Roma deportovanih iz Evrope u Srbiju početkom 2000-tih, među kojima mnogi nisu znali ni reč srpskog jezika. Oni su stizali avionima iz Nemačke na aerodrom u Surčinu, odakle nisu znali gde da odu ni šta da rade. Danas naši severni susedi iz Evropske unije grade žičanu ogradu prema Srbiji, a novoprimljeni u društvo "evropske elite" susedi sa zapada ukidaju ćirilicu u svojim sredinama i na taj način polako ali sigurno izbacuju srpski jezik iz svoje zemlje. A istiskivanje jezika jednog naroda vodi njegovom kulturnom, a zatim i konačnom zamiranju. Međutim, da li se monojezičnost smatra privilegijom jedne "moderne" države, istovremeno kao što bi mnogi pomislili da je to i "očišćenost" neke nacije od drugih naroda i narodnosti?

Bogatstvo jedne zemlje ne meri se samo materijalnim bogatstvom stanovnika ili pojedinaca. Mnoge zemlje možda materijalno nisu bogate, ali sadrže neverovatno kulturno bogatstvo. A ono se ogleda u brojnosti i raznolikosti naroda, kultura, jezika. Nepal, država u središtu Himalaja, prostire se na teritoriji jednakoj površini Srbije i Hrvatske, a na njoj živi 26,5 miliona stanovnika, malo više nego što je živelo u bivšoj Jugoslaviji. Tu se govori 125 dokumentovanih jezika, među kojima su: Nepali, Nevari, Maitili, Taru, Gurung, Tamang, Magar, Šerpa, Bodžpuri i dr. Radio Nepal emituje vesti na sedam osnovnih jezika. Sve etničke zajednice ravnopravno upotrebljavaju svoje jezike i pisma.U Nepalu postoje sela koja su međusobno udaljena samo 5km, ali njihovi stanovnici se međusobno ne razumeju, jer govore različitim jezicima. Međutim, to nije prepreka za njihov skladan suživot. U susednoj Indiji, danas stanovnici govore najmanje 780 različitih jezika, a za dodatnih 100 jezika pretpostavlja se da su u upotrebi kod manjeg broja ljudi. Mada je u toj zemlji u poslednjih 50 godina izumrlo oko 250 različitih jezika, Indija je danas verovatno najbogatija zemlja na polju kulture govora i pisma. U njoj danas postoje čak 24 zvanična jezika, 86 pisama i čak šest osnovnih klasičnih jezika: tamilski, tanskrit, telugu, Kanada, Malajam i Odija. Da podsetim, u Evropi postoje dva klasična jezika: latinski i klasični grčki.

Neki misle da je stav države prema jeziku i pismu nacionalne manjine, kao Hrvatske prema ćirilici, problem njene kulture. Međutim, ova politika sistemskog gašenja jezika i pisma druge nacije po brojnosti je pokazatelj ksenofobije te sredine. Evropska unija je nastala na ideji povezivanja država i naroda oko zajedničkog cilja - progresa. Ili je možda stvorena u nameri dominacije pojedinih nacija okupljenih u "društvo odabranih" koje se "štiti" od naroda i kultura izvan njenih granica? (Na slici: Dimitrije Bašičević Mangelos, "Manifest" i "Energija")