Dnevnik zabluda
Koza i kupus
Piše Slobodan Maldini
U toku je kampanja Kosova za prijem u članstvo u Unesko -
Organizaciju Ujedinjenih nacija za obrazovanje, nauku i kulturu. Da podsetim:
ova specijalna organizacija Ujedinjenih nacija osnovana je 1946. godine sa osnovnim
ciljem da doprinese miru i sigurnosti kroz podržavanje saradnje među nacijama
kroz obrazovanje, nauku i kulturu, kao metod pospešivanja univerzalnog
poštovanja pravde, zakona, ljudskih prava i osnovnih ljudskih sloboda. Paradoksalno,
kosovski zvaničnici očekuju da u novembru Kosovo bude primljeno u članstvo te
organizacije. Za Srbiju, to je neprihvatljivo, jer Kosovo nije subjekt
međunarodnog prava, pa prema tome ne može ni da se kvalifikuje za prijem u
Unesko. Osnov srpskog neprihvatanja leži u činjenici da bi prijem Kosova u
Unesko značio otimanje srpske kulturne baštine. U našem narodu je poznata
doskočica o kozi kojoj su dali da čuva kupus. Naravno, pored očiglednog
naravoučenija, postavlja se pitanje: ko bi i zbog čega dao kozi da čuva kupus?
Pod zaštitom organizacije Unesko, na listi svetske
baštine nalaze se na Kosovu srpski manastiri: Visoki Dečani, Gračanica, Pećka
patrijaršija i crkva Bogorodica Ljeviška. Manastir Visoki Dečani kod Peći (poč.
14.v.) je zadužbina Stefana 3. Dečanskog i cara Dušana. Pećka Patrijaršija
(13.v.) je jedan od najznačajnijih spomenika srpske prošlosti, vekovno sedište
srpskih arhiepiskopa i patrijarha. Tu su se okupljali i učili teolozi,
književnici i umetnici, koji su iza sebe ostavili značajnu umetničku
zaostavštinu. Crkva Bogorodice Ljeviške u Prizrenu (poč. 14.v.) je istorijsko
sedište episkopa prizrenskog. Manastir Gračanicu kod Prištine sagradio je kralj
Milutin (poč. 14.v.) i posvetio Uspenju Presvete Bogorodice.
Prema podacima Srpske pravoslavne crkve, na Kosovu i
Metohiji postoji više od 1.100 srpskih crkava, 534 stara srpska groblja, preko
100 tvrđava i 14 dvoraca srpske vlastele, ukupno čak preko 1.500 dobara naše
duhovne baštine. Samo u najnovijem talasu albanskog nasilja 2004., između ostalog,
do temelja su srušeni: manastir Devič iz 15. veka kod Srbice, a u Prizrenu crkva
Sv. Spasa (na slici) i konaci manastira Svetih Arhanđela, iz 14. veka, kao i
grobnica Cara Dušana. U Prizrenu su izgorele i crkve Bogorodice Ljeviške iz 14.
veka i Svetog Đorđa iz 16. veka. Na brojnim srpskim grobljima, kao u Kosovu Polju
i Prizrenu, oskrnavljeni su i uništeni grobovi, među kojima su neki dizani u
vazduh eksplozivom, da su ostaci grobnica razneti po okolnim njivama.
Međunarodna zajednica tim povodom nije učinila ništa. Posledice ovih
necivilizacijskih rušilačkih zločina vidljive su i danas. Na Kosovu još niko nije postavio pitanje,
niti dao odgovor: ko je politički planirao, sproveo i doveo do tragičnih
posledica na srpskom kulturnom dobru na Kosovu? Zbog svega, najveću odgovornost
ima međunarodna zajednica.
No comments:
Post a Comment