Dnevnik zabluda
Spomenici
Piše Slobodan Maldini
Nakon otkrivanja spomenika Borislavu Pekiću, mandatar vlade
Aleksandar Vučić nedavno je najavio podizanje spomenika Zoranu Đinđiću. Kako je
rekao, spomenik bi trebalo da bude postavljen na beogradskom Studentskom trgu. Naglasio
je da su reformatori u srpskoj istoriji stradali i zbog toga što Srbi često od
emocija i ostrašćenosti ne vide dalje. Ova najava izazvala je buru emocija i
negodovanje u redovima opozicije. Kritičari te ideje smatraju da je inicijativa
sramna, jer potiče iz redova onih koji su upravo Đinđića satanizovali. Ali, zbog čega jedna ovakva ideja izaziva
toliko snažne reakcije upravo kod poštovalaca dela tragično stradalog srpskog
premijera?
Tradicija
čuvanja sećanja na istorijske događaje, tragične žrtve i velikane naše istorije
izgradnjom spomenika, kod nas je veoma duga. Na ovim prostorima spomenici su
podizani od vremena Starih Rimljana i tokom srednjeg veka, kada su građeni
brojni manastiri. U novijoj istoriji, plejada vajara ostavila je spomeničke
tragove koji čuvaju uspomenu na naše slavne ljude i događaje. Vajari poput
Petra Ubavkića, Đorđa Jovanovića, Simeona Roksandića, Dragomira Arambašića,
utrli su put savremenom srpskom vajarstvu. Ideju podizanja monumenata povodom
stvaranja nove države posle Prvog svetskog rata podržavali su vajari: Toma
Rosandić, Ivan Meštrović, Sreten Stojanović i drugi. Za sobom, oni su ostavili izuzetna
umetnička dela koja predstavljaju vanredne domete u evropskom vajarstvu. Posle
Drugog svetskog rata, Bogdan Bogdanović, Nandor Glid, Vida Jocić, Olga Jevrić,
Olga Jančić i drugi, uveli su našu umetnost u tokove savremenog svetskog
vajarstva.
I pored
značajne kulturne tradicije na planu spomeničke umetnosti, proteklih godina u
regionu vlada trend podizanja bizarnih spomenika poznatih savremenih
"junaka". Zajedno sa izgradnjom statue Brusu Liju u Mostaru i Bilu
Klintonu u Prištini, nikli su i kod nas spomenici marginalne umetničke, ali
emotivno visoke vrednosti. U Banatskom Sokocu podignut je spomenik pevaču Bobu
Marliju, u Nišu je postavljena skulptura pevača Šabana Bajramovića, a u
Drvengradu je sam Džoni Dep otkrio svoj spomenik. Naklonost prema poznatim
ličnostima otišla je još dalje kada je 2011. tadašnji predsednik Srbije Boris
Tadić prisustvovao otkrivanju spomenika nekadašnjem predsedniku Azerbejdžana Hejdaru
Alijevu na Tašmajdanu (na slici). Tadašnja vlast je o tom događaju govorila
hvalospeve, bez obzira na podsećanje mnogih da je Alijev vratio Azerbejdžan u
crno razdoblje diktatorstva. Za razliku od prethodno navedenih spomenika
emotivne vrednosti, Alijevljev je izraz zahvalnosti Srbije Azerbejdžanu za novac
dat Beogradu i podršku po pitanju Kosova.
Zbog svega, ne
iznenađuje polemika oko "prava na izgradnju spomenika" Đinđiću. Tim
pre što kontroverza o ubistvu nekadašnjeg premijera do danas nije dobila epilog.
No comments:
Post a Comment