Dnevnik zabluda
Bitef i "Kosa"
Piše Slobodan Maldini
Prošao je Bitef. Svake godine, u Beogradu se održava ovaj
internacionalni teatarski festival. Osnovan 1967. godine na inicijativu Mire
Trailović, Jovana Ćirilova i njihovih saradnika, festival je tokom postojanja
bio mesto na kojem su predstavljena najveća eksperimentalna i klasična
pozorišna dostignuća. Bitef skoro pola veka gradi naše kulturne veze sa svetom,
predstavlja publici svetska teatarska dostignuća i podstiče razvoj i afirmaciju
pozorišne umetnosti kod nas. Od nastanka festivala do 1989. Bitef je
organizovan u okviru pozorišta Atelje 212, a nakon toga u BITEF teatru.
Imao sam tu čast da upoznam i sarađujem sa Mirom
Trailović i Jovanom Ćirilovim, posebno u periodu kada sam sredinom 1980-tih,
kao mlad arhitekta, radio na rekonstrukciji crkve na pijaci Bajloni i njenoj
adaptaciji u pozorišnu zgradu. U toku radova na enterijeru, Mira Trailović je
dolazila skoro svakodnevno, interesujući se za realizaciju ovog hrabrog
projekta. A isto toliko hrabra bila je postavka iz 1969. čuvenog hipi mjuzikla
"Kosa" u Ateljeu 212, samo godinu dana posle svetske premijere na
Brodveju, u režiji Mire Trailović i Zorana Ratkovića, prema adaptaciji
književnika Bore Ćosića. Ova predstava, poznata po sloganu "Vodite ljubav,
a ne rat", nastala je godinu dana posle velikih studentskih demonstracija
u Jugoslaviji 1968. Zbog ovih protesta, na televiziji je uvedena cenzura,
predstavnici policije sedeli su u redakcijama dnevnih novina, koje su u
tekstovima studente nazivale "šačicom kriminalaca". I sami hipici, autori
"Kose" Džerom Ragni i Džejms Rado došli su iz Njujorka u Beograd na
izvođenje predstave. Kada je na sceni Dušan Prelević Prele zapevao pesmu
"Daj nam sunca", Rado je skočio na scenu, izazvavši ovacije publike. Poznat
po "golišavim scenama", ovaj pozorišni komad Ateljea 212 nije mogao
da bude izveden i na gostovanju u Trstu, jer je u Italiji golotinja u pozorištu
u to vreme bila strogo zabranjena, zbog čega bi svi protagonisti ove predstave
tamo bili pohapšeni. I pored molbi iz Italije, Mira Trailović nije pristala da izmeni
koeografiju i gostovanje je otkazano. Po ugledu na omladinski hipi pokret iz
SAD, u Srbiji su u to vreme mladi počeli da puštaju kosu, nose džins i slušaju
tzv. psihodelični rok. Na novogodišnjem dočeku 1970. u Domu omladine, kojem je
prisustvovao Tito, glumačko "pleme" "Kose" je u opuštenoj
atmosferi oduševljenom predsedniku otpevalo pesmu "Daj nam sunca". Do
danas nije potvrđena informacija odštampana u jednoj američkoj brošuri da je
sam Tito producent beogradske "Kose". Međutim, nakon četiri godine i
čak 250 izvođenja, "Kosa" je skinuta sa repertoara posle jednog matine
izvođenja pred vojnicima i starešinama. Scena u kojoj akteri "Kose"
cepaju vojne knjižice nije naišla na razumevanje i kritikovana je zbog lošeg
uticaja na mlade vojnike.
No comments:
Post a Comment