Dnevnik zabluda
Struktura urbanog propadanja
Piše Slobodan Maldini
Sve češće smo svedoci ubrzanog procesa urbane degradacije
naših gradova. Centralne zone napadnute su neodgovarajućom gradnjom,
ekskluzivni prostori ustupljeni su nepoznatim investitorima, kulturna dobra devastirana
su novogradnjom i preti im uništenje, humani faktor u gradovima je zanemaren. Užasava
da je ovo urbano propadanje neretko posledica duboko pogrešnih odluka predstavnika
vlasti. Posebno poražavajuća je inertnost urbanističkih institucija, koje nisu
ništa učinile da se propadanje zaustavi, zbog čega za loše stanje u našem
urbanizmu snose punu odgovornost. Međutim, koja je struktura propadanja našeg
najnačajnijeg urbanog nasleđa?
Na vrhu strukture koja preuzima naše strateški
najznačajnije lokacije su iznad svih "strani investitori". Neretko se
pod ovim nazivom kriju kriminalne organizacije koje koriste urbanističku
gradnju u svrhu pranja novca. Među "stranim investitorima" su i neke
strane obaveštajne i druge malo poznate službe koje se bore za širenje uticaja
na taj način što osvajaju naše strateški važne prostore. Zajedno sa njima u
ovoj strukturi nalaze se banke, prvenstveno one koje finansijki podržavaju
strane i domaće špekulante u nameri ostvarenja u bankarstvu neuobičajeno
visokog poslovnog profita. Pored banaka, špekulante koji deluju pod imenom
"investitora" ili "preduzimača" neretko podržavaju pojedini
pripadnici domaćeg političkog establišmenta. Oni su neophodni u lancu jer
obezbeđuju urbanističke uslove i dozvole mimo važećih zakonskih propisa,
omogućujući na taj način stvaranje ekstra profita. Među
"preduzimačima" u Srbiji procentualno je visok udeo sitnih
kriminalaca, koji putem graditeljstva "peru" novac i stiču
"status" u domećem svetu "uličnog biznisa".
Sve gore pomenuto nije nekakva tajna i opšte je poznato. Ali,
ono što brine jeste učešće državnih strukovnih institucija u ovoj strukturi
opšteg urbanističkog propadanja. Među njima su: zavodi za urbanizam, zavodi za
zaštitu spomenika kulture, direkcije za građevinsko zemljište, sekretarijati za
urbanizam. Listi se pridružuju pojedini "ugledni" univerzitetski
profesori i predstavnici strukovnih "akademija" i udruženja koji radi
novca gaze svoje autoritete. Radeći za interese opskurnih investitora, a u
nameri ostvarenja lične koristi, oni učestvuju u brojnim kriminalnim radnjama. Otimanje
novca na opštoj urbanističkoj degradaciji događa se na različite načine: u
mutnoj konverziji zemljišta iz poljoprivrednog u građevinsko, ili pri izradi
strateških urbanističkih planova suprotno zakonu u koje se ucrtavaju površine
za gradnju na prostorima gde to nije predviđeno. Zakon se krši prilikom tolerisanja
bespravne gradnje, u prekoračenju površina i spratnosti, nepoštovanju koeficijenata
iskorišćenosti zemljišta, u nekvalitetnoj gradnji, pa čak i u uknjiženju
nepostojećih površina.
Na
fotografiji: Generalni plan Beograda do 2021.
No comments:
Post a Comment