Saturday 21 May 2016

Slobodan Maldini: Kulturocid, Večernje novosti, 21. maj 2016.


Dnevnik zabluda

Kulturocid

Piše Slobodan Maldini

Izraz kulturocid označava aktivnosti koje za posledicu imaju nestanak ili uklanjanje svih ili određenih elemenata kulture u jednom gradu, regiji ili državi. Stekao je popularnost zbog povezanosti s izrazom genocid. Izrazi sličnog karaktera su urbicid i ekocid. Urbicid opisuje uništenje jednog grada i onemogućavanje normalnog života njegovih građana. Ekocid za posledicu ima naglu promenu i uništenje prirodne okoline, zbog koje tu izumire sav život. Izraz kulturocid takođe označava sistematsko uništavanje kulturnih spomenika, književnih i drugih tekstova ili folklornog nasleđa. Nad jednom zemljom ili etničkom zajednicom kulturocid sprovode druge zemlje ili predstavnici politike, ideologije i vere drugog naroda, u nameri uništenja tragova kulture njene nacije. Kulturocid je i cenzura javnih medija, spaljivanje knjiga, uništavanje arhiva i bibliotečke građe od kulturnog značaja.

Knjigocid je kulturocid nad knjigama. U operaciji pod imenom "Strašni sud" koju je naredio Hitler, u bombardovanju Beograda izgorela je Narodna biblioteka Srbije (na slici). Potvrđeno je da je Narodna biblioteka bila Nemcima prioritetni cilj. Krivicu za stradanje srpske kulturne baštine okupatorske vlasti su sveli u okvire domaće neodgovornosti. Devedesetih je u Hrvatskoj uništeno 2,8 miliona "nepodobnih knjiga". Tamošnje Ministarstvo kulture je zatražilo od škola i biblioteka "čišćenje" literature po etničkom principu. Uništavane su knjige na ćirilici, ekavici, knjige srpskih autora i izdavača, "sumnjivih" Hrvata leve literature i dr.

Poseban oblik kulturocida je osuda sećanja, postupak zabrane sećanja i proterivanja iz javne uspomene. Ova vrsta kulturocida zabeležena je u našoj istoriji velikim brojem primera. U nameri da se ugasi svest o utemeljivaču Srpske pravoslavne crkve, po naredbi Sinan Paše Beogradskog, 1594. spaljene su mošti svetog Save. Nekoliko vekova kasnije, 1946. pogubljen je i pokopan na do danas nepoznatoj lokaciji Draža Mihailović, armijski general i ministar vojske Kraljevine Jugoslavije. U operaciji "Milosrdni anđeo" NATO bombardovanja Srbije 1999. birani su ciljevi nacionalnog značaja, a korišćen je osiromašeni uranijum, sredstvo koje ima višedecenijski razorni karakter. Tada uništena zgrada Generalštaba u Beogradu bila je najreprezentativniji predstavnik moderne arhitekture na Balkanu...

Kulturocid koji je danas kod nas na delu je veoma složen i opasan. On podrazumeva ignorantski odnos države prema kulturnim dobrima opravdan ekonomskim motivima. Muzeji ne rade, nacionalne muzejske zbirke su pokradene, privatni fakulteti imaju prednost nad državnim, pozorišta zamiru, mediji bukvalno razaraju osnovne ljudske vrednosti. Naše društvo sve više obuzimaju kič i šund. Usled neodgovarajućeg obrazovanja i nemanja kulturnih sadržaja, na delu je opšta "kretenizacija" stanovništva.




No comments:

Post a Comment