Dnevnik zabluda
Politika zaborava
Piše Slobodan Maldini
U povećanom interesovanju umetničkih krugova u SAD za
kulturnu ostavštinu balkanskih zemalja, u njujorškom Muzeju moderne umetnosti
(MoMA) održava se izložba jugoslovenske arhitekture iz perioda od 1948. do 1980.
Na njoj su predstavljena izuzetna dela vodećih arhitekata socijalističke
Jugoslavije, među kojima i spomenici događajima iz Drugog svetskog rata, kao Bici
na Sutjesci vajara Miodraga Živkovića i Kameni cvet Bogdana Bogdanovića u Spomen
parku konclogora Jasenovac. Tim povodom, priredio sam okrugli sto pod nazivom
"Zaštita ugrožene kulturne baštine", na kojem je učestvovao i Miodrag
Živković. Devedesetogodišnji doajen srpskog vajarstva izrazio je tada zadovoljstvo
dobrim stanjem svojih restaurisanih spomenika: na Tjentištu, Kadinjači i u
Kragujevcu. Međutim, u diskusiji je ukazano na loše stanje spomenika u nekim
zemljama bivše Jugoslavije.
U Hrvatskoj je u toku "ispiranje mozgova" - kampanja
prekrajanja istorije, zatiranja istorijskih činjenica i konstruisanja laži u
nameri pisanja nove, politički prihvatljive istorije. Sve učestalije, promovišu
se knjige i filmovi u kojima se negiraju hrvatski zločini prema Srbima,
Jevrejima i Romima. Ustaški logor za zatvaranje i ubijanje srpske dece Jastrebarsko
prozvan je "domom za ratnu siročad", a partizani oslobodioci logora nazvani
su "napadačima na decu". Iako nema tačne evidencije, prema podacima
sa stručnih skupova, u Hrvatskoj je porušeno ili uklonjeno čak oko 3.000
spomenika koji podsećaju na događaje u Drugom svetskom ratu. Na izložbi u
njujorškom MoMA Srbin iz Hrvatske vajar Vojin Bakić predstavljen je
fotografijom ostataka njegovog Spomenika ustanku naroda Banije i Korduna na
Petrovoj Gori u Hrvatskoj, uništenog devedesetih.
1978. učestvovao sam na Konkursu za Spomen kompleks Donja
Gradina, danas u Republici Srpskoj, na području logora Jasenovac gde je izvršen
genocid nad više od 700.000 Srba, 80.000 Roma i 23.000 Jevreja. Konkurs nije
realizovan. 37 godina kasnije, 2015, na nov konkurs stigao je rad neidentifikovanog
"autora" sa "spomen obeležjem" u obliku ustaškog znaka
"U", sa ukrštenim kamom i maljem - oružjem kojim su u Jasenovcu likvidirani
Srbi, Romi i Jevreji. Posle drugog u istoriji neuspelog konkursa, pozvan sam od
Vlade Republike Srpske da predložim rešenje budućeg Memorijalnog kompleksa.
Nakon što ga je jednoglasno usvojila Vlada RS, pozitivno ocenili stručna
javnost, Patrijarh Srpske pravoslavne crkve, predsednik Svetske organizacije
Roma i najviši jevrejski zvaničnici u regionu, protiv ovog projekta je povedena
kampanja izvan Republike Srpske, upotpunjena lažima protivrežimskog banjalučkog
blogera čiju internet stranicu smatraju glasilom stranih agentura sa ciljem
destabilizacije Republike Srpske. Januara
2018. održan je treći konkurs, o čijim rezultatima do danas nisam pronašao
nikakvu informaciju.
Na slici:
Živkovićev spomenik Bici na Sutjesci i uništen Bakićev spomenik na Petrovoj
Gori
No comments:
Post a Comment