Dnevnik zabluda
Dve njujorške izložbe
Piše Slobodan Maldini
U Njujorku, u Ujedinjenim nacijama, otvorena je izložba
"Jasenovac - pravo na nezaborav. Ekspertska grupa istoričara iz sedam
zemalja GH7 priredila je prvu izložbu o holokaustu u Jasenovcu nakon Drugog
svetskog rata. Direktor postavke je Prof. dr. Gideon Grajf, svetski priznat
poznavalac nacističkih logora Aušvic, Majdanek, Jasenovac i Zonderkomandose. U
vreme kada se sve više pojavljuju slučajevi revizije i rehabilitacije nacizma i
fašizma, ova izložba ukazuje na neophodnost negovanja kulture sećanja na pale
žrtve genocida i holokausta. Predstavlja podršku naporima Unicefa za zaštitu
prava dece. Jer, tokom Drugog svetskog rata, jedino mesto u Evropi gde su se
nalazili specijalizovani logori za ubijanje dece, bila je Hrvatska. Zajedno sa
logorima za decu u Sisku i Jastrebarskom, Jasenovac je bio poprište pogroma najnevinijeg
dela stanovništva. U procesu "pročišćenja Hrvatske nacije", u
ustaškoj Nezavisnoj Državi Hrvatskoj je od aprila 1941. do maja 1945. ubijeno
više od 73.316 dece srpske, romske i jevrejske nacionalnosti. Prema zvanično
objavljenim podacima, samo u Jasenovcu, ustaše su pobile na najstrašnije načine
19.544 devojčica i dečaka, dok prema podacima Međunarodne komisije za istinu o Jasenovcu,
u ovom ozloglašenom logoru je ubijeno preko 700.000 Srba, 23.000 Jevreja i
80.000 Roma, među kojima 110.000 dece. Pogrom nad nehrvatskim stanovništvom u
NDH, nepoznat u istoriji po brutalnosti, danas se smatra strašnijim od
genocida, a savremena pravna ni moralna terminologija ne poznaju primerenu
kvalifikaciju za ovakvu neljudskost.
U senci izložbe o Jasenovcu prošla je najava druge
značajne izložbe. U njujoškom Muzeju moderne umetnosti od sredine jula 2018. do
sredine januara 2019. biće održana izložba "Prema utopiji betona:
arhitektura u Jugoslaviji, 1948-1980." Izložba istražuje teme urbanizacije
velikih razmera, tehnologije u svakodnevnom životu, konzumerizma, spomenika i
memorijalizacije, kao i globalni doseg jugoslovenske arhitekture. Izložba
uključuje više od 400 crteža, modela, fotografija i filmskih traka iz arhiva gradova,
porodičnih kolekcija i muzeja iz cele regije. Obuhvata radove istaknutih
jugoslovenskih stvaralaca uključujući Bogdana Bogdanovića, Juraja Najdharta,
Svetlanu Kanu Radević, Edvarda Ravnikara, Vjenceslava Rihtera i Milicue Šterić.
Kroz skulptorsku unutrašnjost Bijele džamije u Sarajevu do metabolističke
rekonstrukcije zemljotresom razrušenog gradskog jezgra Skoplja japanskog
arhitekte Kenza Tangea i izgradnje Novog Beograda, izložba predstavlja
jedinstvenu arhitekturu Jugoslavije u njenoj specifičnoj višeznačnoj pojavi.
Izložba je priređena u organizaciji Martina Stierlija, glavnog kuratora za
arhitekturu i dizajn Muzeja i gostujućeg kustosa Vladimira Kulića, profesora na
Školi arhitekture Univerziteta Atlantik na Floridi.
Na fotografiji: Spomenik u Jasenovcu Bogdana Bogdanovića,
izvor: Večernje novosti
No comments:
Post a Comment