Saturday 29 March 2014

Slobodan Maldini: Bombardovanje i urbana rekonstrukcija, "Večernje novosti", 29. mart 2014.




DNEVNIK ZABLUDA

Piše Slobodan Maldini

BOMBARDOVANJE I URBANA REKONSTRUKCIJA

Tokom istorije Beograd je više puta bombardovan. Uvek je to bilo na proleće. I ovog proleća sećamo se razaranja koja su naneta prestonici i drugim našim gradovima tokom proteklih ratova. Nakon rušenja, usledile su urbanističke rekonstrukcije.

Urbana rekonstrukcija je obnavljanje gradova nakon uništenja. Ovim postupkom gradu se ponovo vraćaju funkcije koje je izgubio u razaranju: normalno funkcionisanje saobraćajne i druge infrastrukture, oplemenjuju se degradirani prostori, uklanjaju srušeni objekti, a umesto njih gradi se savremena arhitektura. Posle Drugog svetskog rata Mnogi evropski gradovi izvršili su urbanu rekonstrukciju.

Beograd je više puta obnavljan, jer je tokom istorije nebrojeno puta rušen. U 20. veku bombardovan je 1941., 1944. i 1999. Nemačka avijacija bombardovala je Beograd 6. aprila1941. Tada je poginulo 2.274 ljudi, porušeno 627 a veoma oštećeno 1601 zgrada. U bombardovanju su razrušeni kulturni spomenici: Stari dvor arhitekte Aleksandra Bugarskog i Vaznesenjska crkva u kojoj je bilo vernika. Spaljena je Narodna biblioteka sa preko 300.000 knjiga i srednjovekovnih spisa neprocenjive vrednosti. Za vreme rata anglo-američke snage bombardovale su Beograd 11 puta. Tokom uskršnjeg bombardovanja 1944. poginulo je oko 3.000 civila u Beogradu i 1.200 u Zemunu. Pogođene su Palata Albanija arhitekte Prljevića, Pošta br.2 Momira Korunovića, Terazije, Tehnički i Pravni fakultet, bolnice, humanitarne institucije i crkve. Operacija NATO bombardovanja SR Jugoslavije "Milosrdni anđeo" trajala je od 24. marta do 10. juna 1999. Procenjuje se da je tada poginulo između 1.200 i 2.500 ljudi. Uništeni su mnogi značajni objekti: zgrada Generalštaba arhitekte Nikole Dobrovića (na slici), komanda Ratnog vazduhoplovstva u Zemunu arhitekte Dragiše Brašovana, zgrada MUP-a Srbije arhitekte Ivana Antića, zgrada RTS-a, Avalski toranj arhitekte Uglješe Bogunovića i dr.

Kao i mnogi gradovi u Srbiji,  Beograd je nakon ratnih razaranja bio suočen sa urbanističkom obnovom. Međutim, iako svaka ovakva intervencija u urbanim sredinama predstavlja rezult analiza i osmišljenih namera, Beograd do danas nije doživeo temeljnu urbanu rekonstrukciju. Svi pokušaji "urbo reciklaže" završili su se parcijalnim i nepotpunim kratkoročnim intervencijama u prostoru. Beograd i danas sadrži prostore devastirane od posledica ratova. 15 godina posle NATO bombardovanja, grad nije obnovio značajne srušene zgrade. I danas u centru grada leže brojna oštećena zdanja koja čekaju na rekonstrukciju.


No comments:

Post a Comment