Friday 21 June 2019

Urbanizacija šume, Večernje novosti, 21. jun 2019.




Dnevnik zabluda

Urbanizacija šume

Piše Slobodan Maldini

Nedavno je Novim Beogradom protutnjalo krdo divljih svinja. Mladunci su viđeni u jednoj prodavnici i restoranu, a odrasle životinje probile su se do centra Starog Grada, gde je jedna stradala posle pada sa sprata garaže na Obilićevom vencu. Iako uzrokom ovog događaja neki smatraju visoke vode na bespravno naseljenom zaštićenom prirodnom dobru Velikom ratnom ostrvu, sve češće smo suočeni sa pojavom divljih životinja u urbanim sredinama, nezavisno od prirodnih nepogoda. Pored gačaca, koji su naselili prestonicu nakon što su zbog urbanizacije izgubili prirodna staništa, prigradske teritorije Beograda osvajaju kojoti i lisice. U gradovima sve češće srećemo zmije, a u Kragujevcu je ovog proleća organizovana hajka na medveda koji je iz okolnih sela stigao u grad, možda u potrazi za hranom. Ali, koji su uzroci najezde životinja u gradove?

Proteklih decenija suočeni smo sa procesom nemilosrdne urbanizacije u kojem bespovratno gubimo prirodnu sredinu. U želji za profitom, investitori prekomernom izgradnjom uništavaju najvrednije prirodne resurse - jedinstvenu, netaknutu, nezaštićenu prirodu. Nekada brojne pošumljene površine naših prigrađa danas su zamenili slamovi stambenih i privrednih zgrada, a mnoge gradske zelene površine pretvorene su parkinge. Zbog izgradnje mini hidroelektrana, planinama preti nestanak rečica i potoka, što ugrožava najvredniji prirodni resurs - vodu. Ali, i pored brojnih upozorenja o dugoročnim negativnim posledicama, nastavlja se porazna devastacija ekosistema.

Prema prirodnim bogatstvima odnosimo se neodgovorno. Neplanskom urbanizacijom ugrozili smo najvrednija prirodna dobra, zbog čega nam preti uništenje životne sredine. Nakon ekološke katastrofe nastale prekomernom eksploatacijom mermera miniranjem na brdu Venčac, i druge planine Srbije suočene su sa posledicama preterane gradnje. Zatrpanog višespratnicama, Zlatibor danas pogrdno zovu "novom Kaluđericom". Krov nacionalnog parka Kopaonika zagađen je nelegalnom gradnjom, a na vrhu Cera predviđeno je podizanje urbanog centra sa spomenikom - soliterom. Na zaštićenom specijalnom rezervatu prirode Rtnju u planu je izgradnja žičare do vrha ove "srpske piramide", a u toku je izgradnja zabavnog parka i kompleksa hotela. Poslednja oaza Beograda zaštićeno prirodno dobro Avala nestaće nakon njenog skorog pretvaranja u neprimeren zabavni centar. Zbog prekomerne seče, Fruška gora gubi karakter nacionalnog parka, ali boravak na njoj naplaćuje se kao u muzejima, a prolaz kolima po satu skuplji je nego u beogradskim garažama.

Nasuprot, zbog nemaštine je u Srbiji napušteno čak 1.200 sela. Nezadovoljni ruralnim životom, njihovi stanovnici masovno migriraju u gradove. Ali, ubrzo razočarani surovim uslovima preživljavanja u urbanim sredinama, novopridošli žitelji gradova sve više teže da se vrate životu u prirodi.

Na slici: Plan Zabavnog parka na Avali, foto izvor: internet




No comments:

Post a Comment