Dnevnik zabluda
Urbanizacija šume
Piše Slobodan
Maldini
Nedavno je
Novim Beogradom protutnjalo krdo divljih svinja. Mladunci su viđeni u jednoj
prodavnici i restoranu, a odrasle životinje probile su se do centra Starog
Grada, gde je jedna stradala posle pada sa sprata garaže na Obilićevom vencu.
Iako uzrokom ovog događaja neki smatraju visoke vode na bespravno naseljenom
zaštićenom prirodnom dobru Velikom ratnom ostrvu, sve češće smo suočeni sa
pojavom divljih životinja u urbanim sredinama, nezavisno od prirodnih nepogoda.
Pored gačaca, koji su naselili prestonicu nakon što su zbog urbanizacije
izgubili prirodna staništa, prigradske teritorije Beograda osvajaju kojoti i
lisice. U gradovima sve češće srećemo zmije, a u Kragujevcu je ovog proleća organizovana
hajka na medveda koji je iz okolnih sela stigao u grad, možda u potrazi za
hranom. Ali, koji su uzroci najezde životinja u gradove?
Proteklih
decenija suočeni smo sa procesom nemilosrdne urbanizacije u kojem bespovratno
gubimo prirodnu sredinu. U želji za profitom, investitori prekomernom
izgradnjom uništavaju najvrednije prirodne resurse - jedinstvenu, netaknutu,
nezaštićenu prirodu. Nekada brojne pošumljene površine naših prigrađa danas su
zamenili slamovi stambenih i privrednih zgrada, a mnoge gradske zelene površine
pretvorene su parkinge. Zbog izgradnje mini hidroelektrana, planinama preti nestanak
rečica i potoka, što ugrožava najvredniji prirodni resurs - vodu. Ali, i pored brojnih
upozorenja o dugoročnim negativnim posledicama, nastavlja se porazna devastacija
ekosistema.
Prema
prirodnim bogatstvima odnosimo se neodgovorno. Neplanskom urbanizacijom
ugrozili smo najvrednija prirodna dobra, zbog čega nam preti uništenje životne sredine.
Nakon ekološke katastrofe nastale prekomernom eksploatacijom mermera miniranjem
na brdu Venčac, i druge planine Srbije suočene su sa posledicama preterane
gradnje. Zatrpanog višespratnicama, Zlatibor danas pogrdno zovu "novom
Kaluđericom". Krov nacionalnog parka Kopaonika zagađen je nelegalnom
gradnjom, a na vrhu Cera predviđeno je podizanje urbanog centra sa spomenikom -
soliterom. Na zaštićenom specijalnom rezervatu prirode Rtnju u planu je
izgradnja žičare do vrha ove "srpske piramide", a u toku je izgradnja
zabavnog parka i kompleksa hotela. Poslednja oaza Beograda zaštićeno prirodno
dobro Avala nestaće nakon njenog skorog pretvaranja u neprimeren zabavni centar.
Zbog prekomerne seče, Fruška gora gubi karakter nacionalnog parka, ali boravak
na njoj naplaćuje se kao u muzejima, a prolaz kolima po satu skuplji je nego u beogradskim
garažama.
Nasuprot, zbog
nemaštine je u Srbiji napušteno čak 1.200 sela. Nezadovoljni ruralnim životom, njihovi
stanovnici masovno migriraju u gradove. Ali, ubrzo razočarani surovim uslovima
preživljavanja u urbanim sredinama, novopridošli žitelji gradova sve više teže
da se vrate životu u prirodi.
Na slici: Plan
Zabavnog parka na Avali, foto izvor: internet
No comments:
Post a Comment