Dnevnik zabluda
Otimanje kulturnog identiteta
Piše Slobodan Maldini
Srpska pravoslavna crkva odavno je suočena sa problemima
očuvanja svog i nacionalnog kulturnog identiteta. Eparhija Raško-prizrenska
nedavno je izrazila zabrinutost zbog namere kosovskih vlasti da zajedno sa
Ambasadom Nemačke u Prištini izvrši konzervaciju srpske srednjovekovne katedralne
Crkve Svetog Nikole na Novom Brdu pretvarajući je u katoličku. U isto vreme,
predsednik Crne Gore Milo Đukanović optužuje Srpsku pravoslavnu crkvu da
pokušava da sačuva infrastrukturu Velike Srbije u Crnoj Gori, zbog čega će on
"raditi na obnovi crnogorske autokefalne crkve". Mitropolit
crnogorsko-primorski Amfilohije reagovao je na ovu izjavu konstatacijom da je
to "prvi put u istoriji čovečanstva da jedan ateista i ateistička vlast
stvaraju crkvu, što je zapanjujuće". U susednoj Hrvatskoj, u toku je vekovni
proces pohrvaćenja Srba i zatiranja svega srpskog. U Dubrovniku je pravoslavni
hram u centru grada nazvan hrvatskim imenom "Crkva Svjetog blagovještenja",
a na ostrvu Hvaru svojevremeno je zaštićeni spomenik kulture srpski pravoslavni
Manastir Svete Paraskeve pretvoren u noćni klub.
Međutim, ovi pojedinačni slučajevi samo su kap u moru
otimanja srpskog istorijskog nasleđa. Pokušaji uništenja kulturnog identiteta
Srpske pravoslavne crkve i svega što je povezano sa srpskom kulturom, traju
vekovima. U poslednjih trista godina istorije Srba, zavojevači su skrnavili,
demolirali, rušili i palili srpske crkve i manastire. Nakon neuspelog ustanka
protiv Turaka Arsenija IV Jovanovića Šakabente (1728-1737), Srbi su prisiljeni
da napuste Kosovo i Metohiju. Tada je Bogorodica Ljeviška u Prizrenu postala
džamija, crkva u manastiru Manasija pretvorena u štalu, a Srbi prodavani u
roblje na pijacama Evrope i Azije. U Drugom svetskom ratu, okupacione snage prvo
su zauzele zdanje Srpske Patrijaršije, pretvorili je u kasarnu, opljačkali i
uništili vrednosti, uključujući i bogatu arhivu.
Na Kosovu i Metohiji danas je ugroženo više od 1.300
crkava, manastira i drugih objekata koji čine kulturno nasleđe srpskog naroda.
Među njima i četiri hrama Srpske pravoslavne crkve koji se nalaze na listi
Svetske baštine, koji u dokumentima Uneska nisu zavedeni kao srpsko pravoslavno
nasleđe, već kao "srednjovekovni spomenici na Kosovu (Srbija)". Ovakvo
stanje doprinosi nestajanju srpskog kulturnog identiteta na Kosovu i Metohiji.
Očigledno da borba protiv svega srpskog koju pod kapom globalizacije
svetskih moćnika vode neki narodi Balkana ima tendenciju da revizijom kulturnih
artefakata uništi srpski nacionalni identitet, posebno u područjima gde je
prisustvo Srbije oslabljeno. U svetu, suverenitet jedne države funkcioniše kao
kolektivna svest, da bi zaštitio opšte dobro. Kada je on nestabilan, nacionalni
identitet postaje sve slabiji. A
nestanak nacionalnog identiteta vodi sigurnom zatiranju nacije.
Na slici: Novo
Brdo - "Majka srpskih gradova", izvor internet
No comments:
Post a Comment