Dnevnik zabluda
Neprimerena lokacija
Piše Slobodan Maldini
Na sednici Skupštine grada Beograda doneta je odluka o
postavljanju spomenika kralju Aleksandru I Karađorđeviću na platou između
Starog i Novog dvora. U obrazloženju odluke podseća se na istorijski značaj
kralja Aleksandra, ubijenog u atentatu u Marselju 1934. čime je postao "prva
žrtva fašizma u Evropi", a budući spomenik je jedan od načina da "pokažemo
odnos prema sopstvenoj istoriji." Dobro je što će naša prestonica napokon
odati počast kralju Ujedinitelju, tvorcu Kraljevine Jugoslavije. Međutim,
odlukom o postavljanju spomenika na predloženom mestu pokazaćemo još jednom
totalno nepoštovanje sopstvene istorije, jer je ova lokacija sigurno
nabizarnija moguća za podizanje spomenika kralju Aleksandru I Karađorđeviću!
Na mestu budućeg spomenika odigrao se 1903. sramni
događaj, u srpskoj istoriji poznat kao Majski prevrat. Bio je to vojni državni
udar u kojem su ubijeni kralj Aleksandar Obrenović i njegova žena kraljica
Draga, čime je prekinuta loza dinastije Obrenović koja je vladala Srbijom od
sredine 19. veka. Nakon Majskog prevrata na čelo Srbije došla je dinastija
Karađorđević. U ovom prevratu ubijena su 123 najbliža člana kraljevske porodice
Obrenović, koja je praktično zatrta, i još oko 200 najbližih saradnika srpskog
kralja. U noći između 10. i 11. juna 1903. kralj i kraljica su pogubljeni u
Starom dvoru, a njihova bajonetima unakažena gola tela bačena su kroz prozor u
dvorište, gde su dodatno iskasapljena sekirom, upravo na mestu na kojem je po nedavnoj
odluci predviđeno da bude podignut spomenik kralju Aleksandru I Karađorđeviću. Odmah
po izlasku sunca Beograd je okićen zastavama, a ubice srpske kraljevske
porodice paradirale su Beogradom sa intimnim delovima iskasapljenih tela
nataknutim na sablje. Ovo zlodelo zauvek je promenilo lice Srbije u svetu. Tadašnji
ruski poslanik u Srbiji Čarikov posmatrao je zverski čin sa terase ruskog
poslanstva koje se nalazilo preko puta dvora, sa mesta gde se danas nalazi
spomenik poslednjem imperatoru sveruskom Nikolaju II. Britanski list
"Gardijan" pisao je tada da su ovakvim ponašanjem Srbi
"pokazali da su gori od Arnauta"
(Albanaca). Na presto je doveden knez Petar Karađorđević, otac Aleksandra I,
koji je dotada živeo kao običan građanin u Ženevi.
U noći krvavog pira iz dvora su ukradeni Nemanjina
osnivačka povelja Hilandara, poznata kao Hilandarska tapija, i čuveno Miroslavljevo
jevanđelje. Tek početkom Prvog svetskog rata, Miroslavljevo jevanđelje je
otkriveno kod novopostavljenog kralja Petra I Karađorđevića, dok je
Hilandarskoj tapiji izgubljen svaki trag.
Umesto utvrđivanja pune istine o Majskom prevratu i sramnog
krvavog pogubljenja kraljevskog para, iznenađuje podizanje spomenika kralju
Aleksandru I Karađorđeviću na mestu zločina nad kraljem prethodnikom. To je
najlošije, najbizarnije rešenje, sa nesagledivim posledicama.
Na slici: Plato kod Starog dvora i pogubljeni kraljevski
bračni par Obrenović, lična arhiva
No comments:
Post a Comment