Dnevnik zabluda
Kulturocid
Piše Slobodan Maldini
Izraz kulturocid označava aktivnosti koje za posledicu
imaju nestanak ili uklanjanje svih ili određenih elemenata kulture u jednom
gradu, regiji ili državi. Stekao je popularnost zbog povezanosti s izrazom
genocid. Izrazi sličnog karaktera su urbicid i ekocid. Urbicid opisuje
uništenje jednog grada i onemogućavanje normalnog života njegovih građana.
Ekocid za posledicu ima naglu promenu i uništenje prirodne okoline, zbog koje
tu izumire sav život. Izraz kulturocid takođe označava sistematsko uništavanje
kulturnih spomenika, književnih i drugih tekstova ili folklornog nasleđa. Nad
jednom zemljom ili etničkom zajednicom kulturocid sprovode druge zemlje ili
predstavnici politike, ideologije i vere drugog naroda, u nameri uništenja
tragova kulture njene nacije. Kulturocid je i cenzura javnih medija,
spaljivanje knjiga, uništavanje arhiva i bibliotečke građe od kulturnog značaja.
Knjigocid je
kulturocid nad knjigama. U operaciji pod imenom "Strašni sud" koju je
naredio Hitler, u bombardovanju Beograda izgorela je Narodna biblioteka Srbije
(na slici). Potvrđeno je da je Narodna biblioteka bila Nemcima prioritetni
cilj. Krivicu za stradanje srpske kulturne baštine okupatorske vlasti su sveli
u okvire domaće neodgovornosti. Devedesetih je u Hrvatskoj uništeno 2,8 miliona
"nepodobnih knjiga". Tamošnje Ministarstvo kulture je zatražilo od
škola i biblioteka "čišćenje" literature po etničkom principu. Uništavane
su knjige na ćirilici, ekavici, knjige srpskih autora i izdavača,
"sumnjivih" Hrvata leve literature i dr.
Poseban oblik
kulturocida je osuda sećanja, postupak zabrane sećanja i proterivanja iz javne
uspomene. Ova vrsta kulturocida zabeležena je u našoj istoriji velikim brojem
primera. U nameri da se ugasi svest o utemeljivaču Srpske pravoslavne crkve, po
naredbi Sinan Paše Beogradskog, 1594. spaljene su mošti svetog Save. Nekoliko
vekova kasnije, 1946. pogubljen je i pokopan na do danas nepoznatoj lokaciji
Draža Mihailović, armijski general i ministar vojske Kraljevine Jugoslavije. U
operaciji "Milosrdni anđeo" NATO bombardovanja Srbije 1999. birani su
ciljevi nacionalnog značaja, a korišćen je osiromašeni uranijum, sredstvo koje
ima višedecenijski razorni karakter. Tada uništena zgrada Generalštaba u
Beogradu bila je najreprezentativniji predstavnik moderne arhitekture na
Balkanu...
Kulturocid koji
je danas kod nas na delu je veoma složen i opasan. On podrazumeva ignorantski
odnos države prema kulturnim dobrima opravdan ekonomskim motivima. Muzeji ne
rade, nacionalne muzejske zbirke su pokradene, privatni fakulteti imaju
prednost nad državnim, pozorišta zamiru, mediji bukvalno razaraju osnovne
ljudske vrednosti. Naše društvo sve više obuzimaju kič i šund. Usled neodgovarajućeg
obrazovanja i nemanja kulturnih sadržaja, na delu je opšta
"kretenizacija" stanovništva.
No comments:
Post a Comment