Saturday 13 June 2015

Slobodan Maldini: Muzej savremene umetnosti, Večernje novosti, 13. jun 2015.



Dnevnik zabluda

Muzej savremene umetnosti

Piše Slobodan Maldini

Ostalo je još oko četiri meseca do otvaranja Muzeja savremene umetnosti (20. oktobar). Na zgradi muzeja aktivan je sat koji odbrojava vreme koje je preostalo do otvaranja ove kulturne institucije. Već na jesen, ponovo ćemo moći da vidimo najznačajnija dela savremene likovne umetnosti kod nas. Međutim, i bez sata na fasadi, vreme je imalo značajnu ulogu u istoriji muzeja.

Prvi muzej savremene umetnosti u Srbiji osnovao je knez Pavle Karađorđević. Otvoren je jula 1929. godine. Otvaranju su prethodili usvajanje akta "Pravila o uređenju Muzeja Savremene Umetnosti u Beogradu" (1928) i odluke Ministarstva prosvete i Ministarstva finansija (1926) da se budućem muzeju ustupi zgrada u državnom vlasništvu. Muzej savremene umetnosti u Beogradu otvoren je pre njujorškog Muzeja moderne umetnosti (MoMA), koji je otvoren u novembru 1929. godine, četiri meseca nakon otvaranja muzeja u Beogradu. Iako istoričari umetnosti smatraju da je njujorški MoMA prvi te vrste u svetu, on je ipak osnovan nakon beogradskog.


Muzej je prvo useljen u kuću danas poznatu kao Konak Kneginje Ljubice, koja je sagrađena 1831. godine kao rezidencija kneza Miloša Obrenovića. U ovom, za novu potrebu adaptiranom objektu, izložena su dela britanskih, ruskih, italijanskih, francuskih, rumunskih, slovenačkih, hrvatskih i srpskih umetnika koji su stvarali u XIX i XX velku. Osnivač i pokrovitelj muzeja bio je knez Pavle Karađorđević (1893-1976) a prvi upravnik bio je istoričar umetnosti Milan Kašanin (1895-1981). Prva dela koja su bila predstavljena u novoosnovanom muzeju bili su pokloni kneževih prijatelja, rođaka, istoričara umetnosti, poput Bernarda Berensona i ser Džozefa Davina. Sami umetnici poklanjali su svoja dela muzeju, a među njima bili su: Paja Jovanović, Kamij Pisaro i dr. Direktor muzeja Kašanin boravio je u Parizu gde je na aukcijama, od samih umetnika i iz galerija, kupovao umetnička dela Vlamenka, Utrila, Difija, Šagala, Modiljanija, Derena, Vijara i drugih. Veliku kolekciju umetničkih dela Muzeju je poklonio grad Amsterdam (1931), a u toj kolekciji bile su i slike Van Goga i Mondrijana. Muzej je kasnije dobio i slike Monea, Koroa, Gogena, Pisaora, Matisa. Već posle nekoliko prvih godina postojanja, muzej je imao kolekciju 443 slike i 58 skulptura, od čega su 224 slike i 5 skulptura bile u vlasništvu samog kneza Pavla.  Muzej savremene umetnosti nije mogao da bude održan u situaciji u kojoj je već postojao Narodni muzej. Na inicijativu kneza Pavla, od te dve muzejske ustanove 1935. formirana je jedna, pod prvobitnim imenom Kraljevski muzej, a zatim pod imenom Muzej knjeza Pavla. Palata Novog dvora u ulici Kralja Milana ustupljena je narodnom muzeju i Muzeju savremene umetnosti. Nova zgrada muzeja sagrađena je na Ušću 1965., po projektima Ivanke Raspopović i Ivana Antića.

No comments:

Post a Comment