Dnevnik zabluda
Muzej savremene umetnosti
Piše Slobodan Maldini
Ostalo je još oko četiri meseca do otvaranja Muzeja
savremene umetnosti (20. oktobar). Na zgradi muzeja aktivan je sat koji
odbrojava vreme koje je preostalo do otvaranja ove kulturne institucije. Već na
jesen, ponovo ćemo moći da vidimo najznačajnija dela savremene likovne
umetnosti kod nas. Međutim, i bez sata na fasadi, vreme je imalo značajnu ulogu
u istoriji muzeja.
Prvi muzej savremene umetnosti u Srbiji osnovao je knez
Pavle Karađorđević. Otvoren je jula 1929. godine. Otvaranju su prethodili
usvajanje akta "Pravila o uređenju Muzeja Savremene Umetnosti u
Beogradu" (1928) i odluke Ministarstva prosvete i Ministarstva finansija
(1926) da se budućem muzeju ustupi zgrada u državnom vlasništvu. Muzej
savremene umetnosti u Beogradu otvoren je pre njujorškog Muzeja moderne
umetnosti (MoMA), koji je otvoren u novembru 1929. godine, četiri meseca nakon
otvaranja muzeja u Beogradu. Iako
istoričari umetnosti smatraju da je njujorški MoMA prvi te vrste u svetu, on je
ipak osnovan nakon beogradskog.
Muzej je prvo useljen
u kuću danas poznatu kao Konak Kneginje Ljubice, koja je sagrađena 1831. godine
kao rezidencija kneza Miloša Obrenovića. U ovom, za novu potrebu adaptiranom
objektu, izložena su dela britanskih, ruskih, italijanskih, francuskih,
rumunskih, slovenačkih, hrvatskih i srpskih umetnika koji su stvarali u XIX i
XX velku. Osnivač i pokrovitelj muzeja bio je knez Pavle Karađorđević
(1893-1976) a prvi upravnik bio je istoričar umetnosti Milan Kašanin
(1895-1981). Prva dela koja su bila predstavljena u novoosnovanom muzeju bili
su pokloni kneževih prijatelja, rođaka, istoričara umetnosti, poput Bernarda
Berensona i ser Džozefa Davina. Sami umetnici poklanjali su svoja dela muzeju,
a među njima bili su: Paja Jovanović, Kamij Pisaro i dr. Direktor muzeja
Kašanin boravio je u Parizu gde je na aukcijama, od samih umetnika i iz
galerija, kupovao umetnička dela Vlamenka, Utrila, Difija, Šagala, Modiljanija,
Derena, Vijara i drugih. Veliku kolekciju umetničkih dela Muzeju je poklonio
grad Amsterdam (1931), a u toj kolekciji bile su i slike Van Goga i Mondrijana.
Muzej je kasnije dobio i slike Monea, Koroa, Gogena, Pisaora, Matisa. Već posle
nekoliko prvih godina postojanja, muzej je imao kolekciju 443 slike i 58
skulptura, od čega su 224 slike i 5 skulptura bile u vlasništvu samog kneza
Pavla. Muzej savremene umetnosti nije mogao da
bude održan u situaciji u kojoj je već postojao Narodni muzej. Na
inicijativu kneza Pavla, od te dve muzejske ustanove 1935. formirana je jedna,
pod prvobitnim imenom Kraljevski muzej, a zatim pod imenom Muzej knjeza Pavla.
Palata Novog dvora u ulici Kralja Milana ustupljena je narodnom muzeju i
Muzeju savremene umetnosti. Nova zgrada muzeja sagrađena je na Ušću 1965., po
projektima Ivanke Raspopović i Ivana Antića.
No comments:
Post a Comment