Tuesday 30 June 2015

Slobodan Maldini: Istorija i podele, Večernje novosti, 27. juni 2015.



Dnevnik zabluda

Istorija i podele

Piše Slobodan Maldini

Velika Britanija je predložila Savetu bezbednosti Ujedninjenih nacija Rezoluciju o Srebrenici, sa namerom da bude usvojena neposredno pred obeležavanje 20-togodišnjice tog ratnog zločina. U rezoluciji se potencira reč genocid, a zanemaruje pomirenje naroda koji zajedno žive. U politički delikatnom trenutku, podstiču se negativna sećanja na prošlost, koja će uticati na budućnost suživota naroda na Balkanu. Bošnjaci optužuju Srbe za stradanje muslimana u Srebrenici, među kojima je preko 6.000 pokopano u Potočarima. Srbi optužuju muslimane za stradanje preko 3.500 Srba od strane srebreničkih muslimana. Velika Britanija je i sama suočena sa optužbama od strane istoričara za sprovođenje genocida nad Indusima, naročito u godinama nakon 1857., kada su njene snage ubile najmanje 10 miliona ljudi [sic], što je samo kap u moru ukupno ubijenih Indusa od strane Britanske imperije tokom njene vladavine na Indijskom potkontinentu.

Poznata je poslovica da istoriju pišu pobednici. Međutim, istoriju beleže i materijalni artefakti, među kojima su spomenici i memorijalni kompleksi. Ponekad se zvanična istorija i ona zapisana na spomen obeležjima ne poklapaju. Često onima koji imaju drugačije mišljenje o jednom istorijskom događaju smetaju spomenici i drugi artefakti. A istorija njihovog uništenja na Balkanu je duga. Spomenuću samo par primera. Najmonumentalniji vojni memorijal na središnjem Balkanu, Spomenik na Zebrnjaku kod Kumanova je remek delo delo beogradskog arhitekte Momira Korunovića. Podignut je u slavu poginulim srpskim vojnicima tokom Kumanovske bitke 1912. godine. Početkom Drugog svetskog rata srušili su ga bugarski okupatori Makedonije. Posle Drugog svetskog rata na teritoriji Jugoslavije podignuti su brojni spomenici i memorijalni parkovi sa ciljem da sačuvaju istinu o stradanju stanovništva ili sećanje na poginule borce za slobodu naroda. Tokom ratova 1990-tih a i posle njih, mnogi spomenici su srušeni. Prema listi sačinjenoj u Hrvatskoj, na tamošnjoj teritoriji srušeno je, oštećeno ili uklonjeno čak 2120 spomenika tematskog razdoblja narodnooslobodilačke borbe. Među ovim spomenicima uništeno je čak 7 a oštećeno 5 vrednih spomenika Vojina Bakića, hrvatskog vajara srpskog porekla, među kojima je i kolosalni Spomenik ustanku naroda Banije i Korduna na Petrovoj gori. Na Kosovu su srušeni svi spomenici NOB, uključujući i one u Klini (na slici) i Istoku, čiji sam ja autor. Proteklih dana suočeni smo sa zahtevima Prištine da bude srušen i Park mira u Kosovskoj Mitrovici.

Nedavno je rehabilitovan Draža Mihajlović, što je izazvalo revolt levičara. Međutim, još 1992. godine na Ravnoj gori je podignut spomenik Draži, a 1998. i Memorijalni dom, delo arhitekte Spasoja Krunića, koji nikome ne smetaju. Da li se radi o čuvanju sećanja ili o zaboravu, prosudite sami.



No comments:

Post a Comment