Dnevnik zabluda
Urbanizacija obala
Piše Slobodan Maldini
Verovatno ne postoji evropska prestonica koja je toliko
snažno vezana za vodu kao što je Beograd. Nastao na ušću dve velike reke, sadrži
oko 200 kilometara rečnih obala koje su skoro potpuno neiskorišćene. Na ovom
saznanju kreiran je plan razvoja grada duž rečnih tokova. Međutim, danas smo
suočeni sa brojnim opasnostima širenja Beograda uz reke.
Nedavno se digla prašina povodom oslobađajuće presude
nekadašnjem ministru privrede Predragu Bubalu za zloupotrebe pri prodaji državnih
akcija u "Luci Beograd" preduzeću "Vorldfin" iz Luksemburga
2005, čime je država navodno oštećena za višemilionski iznos. Oko 200 hektara
ekskluzivnog lučkog zemljišta na desnoj obali Dunava nekadašnja gradska vlast nije
dala na licitaciju, ni sačekala sa usvajanjem urbanističkog plana po kojem će
se luka izmestiti iz centra grada. Prenamenom zemljišta iz industrijskog u
građevinsko pre licitacije, bio bi ostvaren izuzetno veliki prihod za budžet
grada. Novi vlasnik je 2009. izradio planove budućeg "Grada na vodi"
na 96 hektara zemljišta, od Toplane "Dunav" na Dorćolu do Pančevačkog
mosta. Urbanistički kompleks sa kulom visokom 250 metara dizajnirali su poznati inostrani arhitekti Danijel Libeskind
i Jan Gel, bez javnog konkursa.
Zajedno sa lukom, preobražaj doživljava prostor
železničkog čvora i Glavne stanice u Savskom amfiteatru preduzeća
"Železnice Srbije", gde je na površini 90 hektara 2015. započeta
granja "Beograda na vodi". Na osnovu leks specijalisa kojim je
projekat definisan od posebnog značaja za Srbiju i Beograd, danas se tu gradi
monstruozno urbanističko naselje koje će zauvek promeniti istorijsku sliku
grada. Kontroverzni projekat nosioca posla iz Dubaija vredan 3,5 milijardi evra
obuhvata dva miliona izgrađenih kvadratnih metara sa 168 m visokom kulom. Pripremne
radnje urađene su po stranim projektima, uz isključenje konkurencije, bez javne
licitacije i rasprave, nestručno vođene, a izgradnjom kompleksa definitivno se od
građana otima obala reke.
Protivzakonito, decenijama je na delu urbanizacija šireg beogradskog
priobalja. Duž Save i Dunava, u Beogradu je registrovano oko 2.000 građevinskih
objekata na vodi, a veliki broj nije registrovan. Na prostoru obaloutvrde i
korita reke zabranjenom za gradnju, čak i na mestima gde ne postoji neophodna
infrastruktura: voda, struja, kanalizacija, podignute su na stotine kuća. Ali,
umesto rušenja bespravno sagrađenih objekata, suočeni smo sa trendom podnošenja
zahteva za legalizaciju. Njih podnose čak i vlasnici građevina podignutih na
reni bunarima i nasipima, gde predstavljaju bezbednosnu pretnju. Nivo
intenziteta kolskog saobraćaja na rečnim nasipima je dramatičan, a degradacija
zaštitnog pojasa alarmantna. Zbog nelegalnom gradnjom uništenih nasipa i zagađenja
reni bunara, danas je ugroženo više od 100 hiljada građana.
Na slici: "Grad na vodi" (levo) i "Beograd
na vodi" (desno), lična arhiva
No comments:
Post a Comment