Slobodan Maldini: Nazivi ulica, "Večernje novosti", 4. oktobar 2014.

Dnevnik zabluda

Nazivi ulica

Piše: Slobodan Maldini

Poput drugih srpskih gradova, Beogradske ulice nose imena zaslužnih ličnosti iz naše istorije i kulture. Najznačajniji predvodnici naroda koji su svojim delom uticali na sveukupan privredni i kulturni razvoj našeg društva dobili su počasno mesto u nazivima ulica prestonice. Budući da se grad širi i razvija, postoji uvek prilika da se ime nekog srpskog dobrotvora i značajnog predvodnika društva nađe ovekovečeno u nazivu jedne gradske ulice. Međutim, postoje mnoge, veoma zaslužne istorijske ličnosti čija imena do danas nisu pronašla svoje mesto među nazivima ulica Beograda i drugih gradova. Napomenuću samo neke među njima.

Patrijarh srpski Georgije (1830-1907) bio je arhiepiskop karlovački, mitropolit i patrijarh srpski od 1890. do 1907. godine, prvi savetnik austrougarskog cara Franca Jozefa I, član ugarskog Gornjeg doma i jedan od najvećih dobrotvora koje je srpski narod imao. Dao je nemerljiv doprinos napretku srpske crkve i prosvete u Austrougarskoj. Zahvaljujući njemu, Sremski Karlovci su postali najlepši srpski grad u Habzburškoj monarhiji. Njegovo ime danas je zaboravljeno.

Lazar Dunđerski (1833-1917) bio je trgovac, veleposednik, industrijalac i dobrotvor. Kao izuzetan patriota, donirao je velike svote novca Crvenom krstu u Srbiji i Srpskom privrednom društvu "Privrednik". Beograd nema njegovu ulicu.

Luka Ćelović (1854-1929), veletrgovac i rentijer. Početkom 20. v. bio je jedan od najbogatijih ljudi u Srbiji i veoma uticajna ličnost. Svoje imanje testamentom ostavio je Beogradskom univerzitetu i osnovao "Zadužbinu Luke Ćelovića".

U savremenoj srpskoj istoriji umetnosti ime Bogdana Bogdanovića (1922-2010) nepravedno je zaboravljeno. Arhitekta, umetnik i filozof, bio je profesor Beogradskog univerziteta i gradonačelnik Beograda. Poznat po smelim idejama, gradio je spomenike na području nekadašnje Jugoslavije.

Olga Jevrić (1922-2014) je srpska vajarka, član SANU. Od sredine 1950-tih učestvovala je u stvaranju modernog izraza u srpskoj skulpturi koji karakteriše pročišćena apstraktna likovna forma. Paradoksalno, ova umetnica za života nije realizovala nijedno delo. Danas je vreme da se odužimo i podignemo njenu skulpturu u Beogradu.

Posebna ličnost bio je sanitetski pukovnik dr. Miloš Borisavljević (1854-1934, na slici). Upravnik Moravske stalne bolnice u Nišu, bio je učesnik ratova od 1912-1913. Od 1914. bio je predsednik Crvenog krsta Kraljevine Srbije. Poznat je kao autor proglasa iz 1915. pod naslovom "Celom svetu", kojim je upućen potresan apel za pomoć Srbiji: "Istorija sveta ne pamti veću tragediju od one koju je doživeo srpski narod". Ovaj osnivač Medicinske škole Beograd" svakako zaslužuje da ta škola dobije njegovo ime. Tu inicijativu podržali su: Srpsko lekarsko društvo, Crveni krst Srbije, Vojno medicinska akademija i druge medicinske ustanove.