Saturday 26 April 2014

Slobodan Maldini: "Arhitektonski crtež", tekst u "Večernjim novostima", 26. aprila 2014.




DNEVNIK ZABLUDA

Piše Slobodan Maldini

ARHITEKTONSKI CRTEŽ

"Crtanje je poezija koja se vidi bolje nego što se oseti. Poezija je crtež koji se oseti a ne vidi.", napisao je  Leonardo da Vinči. Le Korbizje je rekao: "Radije volim crtanje nego razgovor. Crtanje je brže i ostavlja manje prostora za laži."

Nedavno je u beogradskom Domu omladine otvorena izložba "Arhitektura na "marginama"" u organizaciji autorskog tandema Gavrilović/Stojanović, na kojoj su predstavljeni arhitektonski crteži 41 autora. Svoje radove prikazali su su arhitekti iz Srbije, Crne Gore, Republike Srpske, Francuske.

Crtež je "produžetak čovekove ruke". Kao takav je i "produžetak čovekovog duha". Crtežom se umetnik izražava koristeći ovaj medijum da prenese informacije, odnosno svoju energiju na okolinu: ljude oko sebe, posmatrače ili one koji koriste crteže da bi po njima gradili. U arhitekturi, crtež je neophodan medijum putem kojeg se prenose ideje, stavovi, opredeljenja. Njime arhitekti predstavljaju drugima svoje misli, a arhitektonski projekti nastali iz ovih prvobitnih skica prenose informacije putem kojih se oblikuje prostor.
               
Ljudi su crtežom izražavali svoja osećanja, počev od vremena prvobitnih pećinskih zajednica, kasnije u dobu staroegipatskih hijeroglifa pa sve do savremenih  grafita ispisanih na zidovima predgrađa metropola. Kao forma, crtež se razvijao, menjao i prilagođavao uslovima i stepenu razvoja društva. Tokom istorije kulture, umetnici su dostizali savršenstvo izraza u crtežu. Veliki majstori italijanske renesanse po pravilu bili su prvenstveno dobri crtači, a potom i arhitekti, slikari, vajari, pisci. Crtež je doživeo neverovatnu transformaciju u doba apstraktne umetnosti, kada je linija postala krajnje svedeno umetničko pismo. I kao takav, crtež je ostao nezamenljivo sredstvo umetničkog izražavanja.

U današnjoj arhitekturi kod nas, crtež je godinama zapostavljan. Polako ali sigurno, potisnut je od strane novih tehnoloških rešenja koja su našla primenu u arhitektonskom projektovanju. Arhitekti danas koriste računare i softver da bi postigli željeni cilj - izrazili svoju ideju i predstavili projektovan arhitektonski objekat. U našoj savremenoj arhitekturi crtež je gotovo zaboravljen. Retki su arhitekti koji slobodnoručno skiciraju svoje arhitektonske objekte, a još su ređi oni koji arhitektonske projekte rade ručno, putem crteža. U poplavi kompjuterske grafike i 3D računarskog modelovanja crtež je nestao sa scene. Mladi arhitekti polako zaboravljaju na ovaj način izražavanja.

Zbog toga su izložbe poput ove veoma značajne. One treba da ožive svest arhitekata o neophodnosti ove zaboravljene tehnike umetničkog izraza i pokažu prednosti crteža nad savremenim tehnološkim rešenjima grafičkog izražavanja. Jer, mašina nikada ne može da izrazi autentičnu ideju arhitekte - autora, predstavljenu na najneposredniji način putem crteža.


No comments:

Post a Comment